จากดำเนินงานของศูนย์บริการสุขภาพที่เป็นมิตร น้ำกว๊านสีรุ้งจังหวัดพะเยา ซึ่งเปิดให้มีบริการด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมสุขภาวะ สุขภาพอนามัยเจริญพันธุ์ ผ่านการให้คำปรึกษาการช่วยเหลือส่งต่อบริการรักษา การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เชิงรุก และการรับเรื่องร้องเรียนกรณีถูกละเมิดสิทธิด้านสุขภาพทางเพศ โดยเปิดให้บริการกับประชาชนทั่วไป รวมทั้งกลุ่มประชากรเปราะบางโดยเฉพาะกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ และพนักงานบริการทางเพศ (Sex worker)
และผลจากการลงพื้นที่สำรวจสถานบริการในเขตเทศบาลเมืองในปี พ.ศ.2564 พบว่ามีพนักงานบริการทางเพศ ทั้งผู้มีสัญชาติและไม่มีสัญชาติไทย รวมทั้งแรงงานข้ามชาติรวมไม่น้อยกว่า 70 คน หรือนับรวมมากกว่า 400 คน และจากการสำรวจพบข้อเท็จจริงสำคัญว่า ไม่มีผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ในกลุ่มพนักงานบริการในตลอด 3 ปี ที่ผ่านมา และมีสถิติการใช้ถุงยางอนามัย 100 % ขณะที่ผู้ติดเชื้อรายเก่าส่วนใหญ่สามารถเข้าถึงยารักษา และการรับบริการด้านสาธารณสุขได้โดยไม่กระทบต่อสุขภาพ ... แต่ก็จำเป็นต้องสูญเสียอาชีพเดียวที่พวกเขาถนัด
และปัญหาสำคัญที่กลุ่มพนักงานบริการทางเพศในพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ต้องเผชิญ คือ
- ปัญหาสถานะบุคคล ที่ส่งผลต่อการเข้ารับบริการด้านสุขภาพ-สาธารณสุข การถูกตีตราและเลือกปฏิบัติในการรับบริการด้านสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มพนักงานบริการที่อยู่ระหว่างพิสูจน์สัญชาติ และแรงงานข้ามชาติที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการสุขภาพของรัฐได้อย่างเหมาะสม
- การเป็นแรงงานข้ามชาติหรือคนไทยไร้สิทธิ ที่ไม่สามารถเข้าถึงหลักประกันสุขภาพและเป็นผู้ป่วยรายเก่าต้องใช้เงินกู้ซื้อยา ARV*
- การหมุนเวียนเข้ามาทำงานของสาวบริการหน้าใหม่ ที่จำเป็นต้องการตรวจสุขภาพแต่การตรวจสุขภาพไม่ใช่ความสำคัญลำดับแรกเมื่อพวกเขามาถึงสถานที่ทำงาน และสามารถหาเงินได้ จึงทำให้เกิดภาวะสุญญากาศในช่วง 1- 3 เดือน ก่อนตั้งหลักกับการทำงานและสามารถหาเงินเก็บจนเจียดไปเป็นค่าตรวจสุขภาพโดยเฉพาะโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้
- ภาวะ การขาดแคลนถุงยางอนามัยในการให้บริการ ( จากสถิติปี 2564 ศูนย์บริการที่เป็นมิตรน้ำกว๊านสีรุ้งจัดบริการให้พนักงานบริการ : 200 ชิ้น/สถานบริการ/เดือน / ปัจจุบัน 100 ชื้น/สถานบริการ/เดือน)
- การที่สถานบริการถูกเรียกเก็บค่าใช้จ่ายต่อการเปิดร้าน 1 เดือน โดยไม่จำเป็นให้แก่เจ้าหน้าที่ (ไม่ว่าจะมีลูกค้าหรือไม่ก็ต้องจ่าย)ทำให้กระทบต่อรายได้จริงของพนักงานบริการ ซึ่งจากการรวบรวมข้อมูลใน 6 สถานบริการในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา พบว่ารายได้เฉลี่ยของพนักงานบริการต่อครั้ง โดยไม่หักค่าใช้จ่ายจะอยู่ที่ 700 บาท … ประกอบกับสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ของพนักงานบริการลดลงกว่าครึ่ง จึงเป็นปัจจัยที่ทำให้ไม่สามารถเข้าถึงบริการด้านสาธารณสุขได้อย่างทันท่วงที เพราะพวกเขาต้องชำระเงินทั้งหมดด้วยตัวเอง
โดยตลอดระยะเวลาการดำเนินงานของศูนย์บริการสุขภาพที่เป็นมิตรน้ำกว๊านสีรุ้ง ได้ร่วมให้การช่วยเหลือและสนับสนุนการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพแก่พนักงานบริการทางเพศ ร่วมกับหน่วยงานรัฐและองค์กรพัฒนาเอกชนในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง และพบว่า หากพวกเขาสามารถเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ และการศึกษาที่จำเป็นได้ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการลดปัญหาทางสังคม และลดความกังวลจากการอยู่ร่วมกันในชุมนม
ในปี พ.ศ.2565 นี้ ศูนย์บริการสุขภาพที่เป็นมิตร น้ำกว๊านสีรุ้ง มีเป้าหมายที่จะจัดให้มี กองทุนเพื่อสุขภาพและการช่วยเหลือเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตพนักงานบริการจังหวัดพะเยา ขึ้น เพื่อเป็นหนึ่งช่องทางในการให้ความช่วยเหลือขั้นต้นแก่กลุ่มพนักงานบริการทางเพศที่ประสบปัญหา โดยเฉพาะปัญหาดังต่อไปนี้
- ส่งต่อผู้ป่วย / ผู้ป่วยเรื้อรัง ที่ประสบปัญหาด้านสุขภาพ โดยเฉพาะผู้มีสถานะบุคคล และผู้มีความเสี่ยงต่อการถูกตีตราและเลือกปฏิบัติอันเนื่องจากความเป็นพนักงานบริการ เข้าสู่ระบบการรักษาระบบบริการทางสุขภาพ ทั้งการตรวจหา HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ คัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรค
- ให้การช่วยเหลือขั้นต้น เมื่อเกิดกรณีฉุกเฉินในการทำงาน
- ให้คำปรึกษาและช่วยเหลือด้านกระบวนการยุติธรรมที่จำเป็น
ท่านที่สนใจร่วมระดมทุนเพื่อสนับสนุน กองทุนเพื่อสุขภาพและการช่วยเหลือเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตพนักงานบริการจังหวัดพะเยา สามารถร่วมระดมทุนได้ที่บัญชี สมาคมส่งเสริมภาคประชาสังคม หมายเลขบัญชี 493-0-60560-1 ธนาคารกรุงไทย (ไม่สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้) ซึ่งจะเปิดระดมทุนจนถึงวันที่ 20 มิถุนายน 2565 นี้
.
.
____________________________
* ARV - ยารักษาอาการติดเชื้อเอชไอวีและโรคเอดส์ เรียกว่า ยาต้านรีโทรไวรัส (antiretroviral drugs หรือเรียกย่อว่า ARV) ซึ่งทำหน้าที่ยับยั้ง และต้านการแบ่งตัวของเชื้อเอชไอวี รวมถึงช่วยลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายเชื้อสู่ผู้อื่น
